Brachyopa testacea (FALLÉN, 1817)

Mielczarek, Łukasz, Żóralski, Robert & Trzciński, Paweł, 2019, Przegląd rodzajów Brachyopa Meigen, 1822 i Hammerschmidtia Schummel, 1834 (Diptera: Syrphidae) w Polsce, Dipteron (Oxford, England) 35 (4), pp. 140-177 : 156-158

Brachyopa testacea (FALLÉN, 1817)

MATERIAŁ: (75 ♂♂, 21 ♀♀). Pobrzeża Południowobałtyckie. Nadmorski PK: Rez. Widowo [ CF17 ], 6 V 2000, 1 ♂, leg. BS, coll. RŻ. Pojezierza Południowobałtyckie. Górznieńsko- Lidzbarski

156

PK: Czarny Bryńsk n. Brynicą [ DD 19], 26 IV 2019, 8 ♂♂, 1 ♀, leg. RŻ. Pojezierza Wschodniobałtyckie. Rez. Starożyn [ FE 57], 15 VI 1978, 1 ♂, leg. BS, coll. ŁM (SOSZYŃSKI 1978, 1991); Wigierski PN: Krzywe [ FE 38], 7 VI 1989, 1 ♀, leg. L. KRZYSZTOFIAK, coll. ŁM; Wigierski PN: Słupie [ FE 38], 7 VI 1996, 3 ♂♂, leg. BS; Wigierski PN: Sarnetki [ FE 48], 23 V 2016, 1 ♂, leg. ŁM (ŻÓRALSKI et AL. 2016); Wigierski PN: Suche Bagno [ FE 48], 23 V 2016, 1 ♂, leg. ŁM (fot. 5 c) (ŻÓRALSKI et AL. 2016); Wigierski PN: Czerwony Krzyż [ FE 48], 23 V 2016, 1 ♂, leg. RŻ (ŻÓRALSKI et AL. 2016); Wigierski PN: Leszczewek Siedl. [ FE 39], 16 VI 2017, 3 ♀♀, leg. RŻ (ŻÓRALSKI et AL. 2017b). Wysoczyzny Podlasko-Białoruskie. Puszcza Białowieska: Topiło [ FD 73], 17 V 1999, 1 ♀, leg. M. WANAT, coll. BS; Puszcza Białowieska: Czerlonka [ FD 84], 28 V 2010, 1 ♀, leg. PT; PK Puszczy Knyszyńskiej: Rez. Woronicza [ FE 60], 26 VI 2010, 1 ♂, leg. C. BYSTROWSKI. Niziny Środkowopolskie. Rogów ad. Skierniewice [ DC 24], 6 VI 1977, 1 ♀, leg. BS, coll. BS ( SOSZYŃSKI 1991), 6 VI 1977, 6 ♂♂, leg. BS, coll. BS, 6 VI 1977, 2 ♂♂, 1 ♀, leg. BS, coll. ISEZ PAN Kraków, 7 VI 1977, 3 ♂♂, 3 ♀♀, leg. BS, coll. BS, 7 VI 1977, 3 ♂♂, leg. BS, coll. ISEZ PAN Kraków, 7 VI 1977, 1 ♂, leg. BS, coll. ŁM, 9 VI 1977, 1 ♀, leg. BS, coll. ISEZ PAN Kraków; Bełchatów [ CB 89], 18 V 1978, 4 ♂♂, 1 ♀, leg. BS; Teofilów [ DC 40], 1 V 1983, 2 ♂♂, leg. BS; Łódź: Łagiewniki [ CC 94], 14 V 1988, 1 ♂, 16 V 1989, 7 ♂♂, 18 V 1989, 1 ♂, 30 V 1989, 4 ♂♂, leg. JKK, coll. MPUŁ ( KOWALCZYK et WATAŁA 1991, TRANDA et KOWALCZYK 1993, MARKOWSKI et AL. 1998, KOWALCZYK et AL. 1998, KOWALCZYK et MAJECKI 2002, MARKOWSKI et AL. 2004). Sudety z Przedgórzem Sudeckim. Duszniki-Zdrój = „Reinerz” [ WR 98], VI 1928, 3 ♂♂, leg. M.P. Riedel, coll. MiIZ PAN ( RIEDEL 1930, jako B. conica ); Czerniawa Zdrój ad Lubań [ WS 14], 11 VII 1958, 1 ♂, leg. P. TROJAN, coll. MiIZ PAN; Sudety: Walim [ XS 01], 1 V 2009, 1 ♂, leg. ŁM. Wyżyna Śląsko- Krakowska. Ojcowski PN: Wola Kalinowska [ DA 16], 18 V 1997, 1 ♂, leg. A. KLASA, coll. OPN ( KLASA et SOSZYŃSKI 2011). Wyżyna Małopolska. Świętokrzyski PN: Święty Krzyż [ EB 03], 22 VI 1978, 1 ♀, leg. JKK, coll. RŻ (ŻÓRALSKI et AL. 2017), 2 VI 1979, 1 ♀, leg. JKK, coll. RŻ (ŻÓRALSKI et AL. 2017); Przedborski PK: rez. Oleszno ad. Włoszczowa, na ściętym pni świerka Picea abies [ DB 34], 1 VI 2008, 1 ♂, 1 ♀, leg. ŁM. Spalski PK: Ceteń [ DC 50], 27 IV 2015, 1 ♂, leg. ŁM ( WITEK et AL. 2015). Zewnętrzne Karpaty Zachodnie. Babia Góra: polana Norczak, 750 m n.p.m [ CV 99], 14 VI 1997, brak okazu (tylko etykietki na szpilce z danymi), leg. A. KLASA, coll. ISEZ PAN Kraków ( PALACZYK et KLASA 2003); PK Beskidu Śląskiego: Brenna – Leśnica [ CA 40], 3 V 2012, 1 ♀, leg. G. DUBIEL, coll. RŻ; Wierchomla Mała [ DV 87], 1 V 2018, 1 ♂, leg. A. TOFILSKI. Centralne Karpaty Zachodnie. Pieniny: łąka pienińska [ DV 57], 19 V 1972, 1 ♂, leg. A. DRABER-MOŃKO, coll. MiIZ PAN ( BAŃKOWSKA 1976, 1980, jako B. conica ); Pieniny: Podłaźce [ DV 57], 16 V 1974, 2 ♂♂, 2 ♀♀, leg. A. DRABER-MOŃKO, coll. MiIZ PAN ( BAŃKOWSKA 1976, 1980, jako B. conica ); Zakopane, Księży Las [ DV 25], 29 VI 1995, 1 ♂, leg. JKK, coll. MPUŁ; Gorce: Grywałd, na pniaku świerka Picea abies [ DV 58], 29 V 2017, 7 ♂♂, leg. ŁM; Pieniny: Wąwóz Homole [ DV 67], 31 V 2017, 1 ♂, leg. ŁM. Beskidy Wschodnie. Bieszczady: Bystre [ EV 96], 28 VI 2008, 1 ♂, leg. PT; Bieszczady: Wetlina-Smerek [ FV 04], 9 VII 2011, 1 ♂, 1 ♀, leg. ŁM (fot. 5 d); Bieszczady: Bereżki [ FV 24], 29 V 2014, 1 ♂, leg. RŻ.

POZOSTAŁY MATERIAŁ (spoza Polski). Do porównania dostępny był okaz gatunku Brachyopa zhelochovtsevi MUTIN, 1988 : ROSJA - Republika Buriacji: Sajany: Orlik [ NT69 ], 30 VI - 2 VII 2012, 1 ♂, leg ŁM (fot. 6 a) .

ROZMIESZCZENIE. Szeroko rozprzestrzeniony eurosyberyjski gatunek, znany z Fenoskandii, większości krajów Europy środkowej i wschodniej, Syberii, Mongolii, aż do wybrzeży Pacyfiku ( BARTSCH 2009), wymieniany m.in. z Polski ( SOSZYŃSKI 1991), Francji (SPEIGHT

157

1994), Rumunii ( STĂNESCU et PÂRVU 2005), Czech i Słowacji ( MAZÁNEK 2009), Holandii ( REEMER et AL. 2009), Belgii ( WAKKIE et AL. 2011).

Gatunek związany ze świerkiem pospolitym i często odławiany przy świeżo ściętych pniach tego gatunku. Gatunek charakteryzuje się długim owłosieniem wici czułków, znacznie krótszym niż u B. vittata oraz obecnością najczęściej bardzo wyraźnej czarnej pręgi w środkowej części odwłoka (tergity 2-4), której brak u bardzo podobnej B. obscura . Larwa pozostaje ciągle nieopisana, ale gatunek ten hodowano z larw zebranych pod korą pniaków świerkowych ( NIELSEN 1992). B. testacea jest również często odławiana bezpośrednio na powierzchni lub w pobliżu niedawno ściętych świerków.

Imago odwiedza kwiaty roślin baldaszkowatych oraz jawora Acer pseudoplatanus , zawilca gajowego Anemone nemorosa , głogu Crataegus , jabłoni Malus , śliwy Prunus , jarzębu Sorbus , kaliny koralowej Viburnum opulus (SPEIGHT 2017) .