Animalia, Linnaeus, 1758

Linnaeus, Carolus, 1758, Systema Naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis, Stockholm: Laurentius Salvius : 9-14

Animalia [ reg. nov.]

REGNUM ANIMALE.

ANIMALIA organisatione viva, nervis sentiunt, percipiunt, seque ex arbitrio movent motu possibili.

VIVENTIA singula, in multiplicatione prodiga Natura, orditur a minimis, generat in fluido, incipit in ovi liquido, cum omne vivum ex ovo.

OVUM intra Tunicas, saepe includentes Albumen, continet Vitellum, cujus lateri emergenti insertum Punctum saliens, vegetans in Embryonem, caulescentem Funiculo umbilicali, radicatum placenta vitellina.

MATER prolifera promit ante generationem vivum compendium novi animalis suique simillimi, tamquam plumulam intra semen vegetabile; hoc Patris polline spermatico electrisatum calore excluditur; Punctum saliens enim Ovi incubantis Avis ostendit primum Cor micans Cerebrumque cum Medulla; corculum hoc, cessans a frigore, excitatur calido halitu, premitque Bulla a�rea, sensim dilatata, liquores secundum canales fluxiles. Punctum vitalitatis itaque in viventibus est tantum a prima creatione continuata vitae ramificatio, cum ovum sit gemma matris ab exordio viva, licet non sentiens ante foecundationem; sic Generatio Aequivoca nulla.

CORPUS Animantium composita est machina:

Naturalis, vegetat e cranii Tubere crustato, Caule verticali, articulato, rigido, opposite ramoso, cui insident Folia carnosa, fibrosa, sparsa, apicibus etiam affixa in Musculos, prodeunte Fructificatione genitalium e dichotomia ultima caulis.

Vitalis, e Bulbo Cordis perpetuo mobili, radicata vasis lacteis intra tubi intestinalis sterquilinium, ramificatur ad caulem naturalem duplici canali circulante, ne succus alimentaris quavis tempestate & statu deficiat.

Animalis, e Bulbo Cerebri repentisque Medullae, indolis incognitae, sedis cogitantis, Fila simplicissima, electrica ad fibras omnes irritabiles exserit, per quae cogitans sentit & movet.

ORGANA sensuum machinae sunt physicae, insertae extremitati nervi, sensorio cerebri proximi, quibus divina arte percipit Animal:

Oculus: Camera obscura im ginem proportione, figura, colore depingens.

Auris: Tympanum membranae corda tensae super cochleam, a motu aetheris tremens.

Nasus: Membrana latissima, humida, contortuplicata, a�ris perreptantis volatilia figens.

Lingva: Spongiolae bibulae, sparsae, humido solutum atrahentes.

Tactus: Papillae molliusculae, figuram impressam brevi assumentes.

His gaudent plurima Animalia, sed non omnia. Plura si Creatori addere placuisset, plura percepissent; uti Magnete praesentiam Ferri, Electro electricitatis phaenomena. Antennas Insectis solis concessit, nobis aeque ignotas ac illis Aures.

Indicat Oculus ex luce, Auris ex aethere appropinquantia; percipit Tactus ex unione solida praesentia; examinat Nasus volatilia nervis, Lingua solubilia fibris, assumenda: s. concessa salutaria, s. vetita noxia.

COGITANS allicit ad velle gratum, aut nolle ingratum.

Gaudium puerile, sanguineum, rubrum, oleosum, spongiosum, tepidum, libere pulsans, anhelans, ridens, transpirans, promtum. Vita. Metus juvenilis, phlegmatic. pallescens, aquosus, laxus, horrens, debile pulsans, dyspnoicus, fuffocans, cacans, tremens. Morbus. Ira virilis, cholerica, fusca, spirituosa, stricta, fervens, dure pulsans, asthmatica, stertens, micturiens, agitans. Medicina. Moeror senilis, melancholic. ater, acidus, rigidus, frigidus, tarde pulsans, orthopnoicus, suspirans, obstipans, quiescens. Mors.

Sic Gaudium bonis fruitur, Metus fuga eripit, Ira armis defendit, Moeror amissa luget.

IMPERANTIUM caussa quemadmodum Populi non sunt nati, sed subditorum ordini servando Imperantes constituti, ita Vegetabilium caussa Animalia Phytiphaga, phytiphagorum Carnivora, & ex his Majora ob parva, Homo (qua animal in oeconomia naturae) ob maxima & singula, sese vero praecipue, saeva mercede conducta tyrannidem exercent, ut Proportio cum nitore Reipublicae naturae perennet. Vicissim singuli cives conspirant in Majestatem Hominis rationalis imperantis, cujus est summum Reipublicae auctorem agnoscere.

RES PUBLICA Naturae, tanquam Aqua e Fontibus in Rivulos, Amnes, Fluvios ad Mare tranans, e numerosissima Plebe in pauciores Nobiles, paucissimosque Magnates ad Imperantem adscendit, dum Animalia minima, numero, vi, potentia facile infinita, in usum cedant majoribus, inertioribus, praestantioribus, cum natura nunquam magis quam in minimis tota sit.

Operationes incolarum praecipuae sunt: 1. Multiplicare Speciem, ut negotiis sufficiant. 2. Auferre immunda, cadavera, languida, conspurcata, stagnantia, acida, putrida, ut nitor aulae fulgeat. 3. Detondere quotannis vegetabilia, ut renovetur annuum theatrum; 4. Aequilibrium inter Species Animalium & Vegetabilium servare, ut proportio perennet. 5. Vindicare se ipsos ab interitu, ne vacet administratio.

Ministri, propriis muniis praefixi, tot sunt, quot animalium Species, singuli ad officia proprio commodo allecti, qvum ex labore sustentationem suam reportent; ne quidquam deficiat, ubi nihil supervacaneum. Ne autem alter alterius negotiis sese immisceat, simulque lucrum alteri praeripiat; sub poena capitali sancita Lex, ipsa sensibus, Olfactus imprimis & Gustus, inscripta, ne transgressores excusabiles evaderent. Sic rapina rerum omnium est, quam Armis, Fulcris, Munimentis, Halitu eludunt vivaciora, dum Languida succumbant, & Vegetiora in motu festinent, ut opus naturae perenni flore rideat.

Impulsores etiam praefixi ad munera promte peragenda: blanda Venus ad propagationem irritat; avara Fames ad sustentationem impellit; atrox Dolor ad conservationem cogit; neque haec sine Numine.

DIVISIO Naturalis Animalium ab interna structura indicatur:

COR biloculare, biauritum;? viviparis Mammalibus. Sangvine calido, rubro.? oviparis Avibus.

COR uniloculare, uniauritum;? pulmone arbitrario Amphibiis. Sangvine frigido, rubro.? branchiis externis Piscibus.

COR uniloculare, inauritum;? antennatis Insectis. Sanie frigida, albida.? tentaculatis Vermibus.

I. MAMMALIA.

Cor biloculare, biauritum; Sanguine calido, rubro. (*)

Pulmones respirantes reciproce.

Maxillae incumbentes, tectae.

Penis intrans viviparas, lactantes.

Sensus: Lingua, Nares, Tactus, Oculi, Aures.

Tegmenta: Pili, pauci indicis, paucissimi aquaticis.

Fulcra: Pedes quatuor, exceptis mere aquaticis, in quibus pedes posteriores in caudae pinnam coaliti.

II. AVES.

Cor biloculare, biauritum; Sanguine calido, rubro.

Pulmones respirantes reciproce.

Maxillae incumbentes, nudae, exsertae, edentulae.

Penis subintrans absque scroto oviparas crusta calcarea.

Sensus: Lingua, Nares, Oculi, Aures absque auriculis.

Tegmenta: Pennae incumbentes, imbricatae.

Fulcra: Pedes duo. Alae duae.

III. AMPHIBIA.

Cor uniloculare, uniauritum; Sanguine frigido, rubro.

Pulmones spirantes arbitrarie.

Maxillae incumbentes.

Penes bini. Ova plerisque membranacea.

Sensus: Lingua, Nares, Oculi, multis Aures.

Tegmenta coriacea nuda.

Fulcra varia variis, quibusdam nulla.

IV. PISCES.

Cor uniloculare, uniauritum; Sanguine frigido, rubro.

Branchiae extus comprimendae.

Maxillae incumbentes.

Penes nulli. Ova absque albumine.

Sensus: Lingua, Nares? Oculi (non Aures).

Tegmenta: Squamae imbricatae.

Fulcra: Pinnae natantes.

V. INSECTA.

Cor uniloculare, inauritum; Sanie frigida.

Spiracula: Pori laterales corporis.

Maxillae laterales.

Penes intrantes.

Sensus: Lingua, Oculi, Antennae in capite absque cerebro. (non Aures, Nares).

Tegmenta: cataphracta cute ossea sustentante.

Fulcra: Pedes, quibusdam Alae.

VI. VERMES.

Cor uniloculare, inauritum; Sanie frigida.

Spiracula nulla?

Maxillae multifariae, variae variis.

Penes varii Hermaphroditis Androgynis.

Sensus: Tentacula, caput nullum (vix Oculi, non Aures, Nares).

Tegmenta interdum calcarea vel nulla, nisi Spinae.

Fulcra: nulli Pedes aut Pinnae.

CLASSIS I.