Brachyopa insensilis COLLIN, 1939

Mielczarek, Łukasz, Żóralski, Robert & Trzciński, Paweł, 2019, Przegląd rodzajów Brachyopa Meigen, 1822 i Hammerschmidtia Schummel, 1834 (Diptera: Syrphidae) w Polsce, Dipteron (Oxford, England) 35 (4), pp. 140-177 : 147-149

Brachyopa insensilis COLLIN, 1939

MATERIAŁ: (127 ♂♂, 29 ♀♀). Pobrzeża Południowobałtyckie. Gdynia-Redłowo: Polanka Redłowska [ CF44 ], 18 V 1998, 1 ♂ , leg. JKK, coll. RŻ (ŻÓRALSKI et KOWALCZYK 2017); PK Mierzei Wiślanej: Krynica Morska, „ Wielbłądzi Garb ” [ DF02 ], 7 V 2016, 1 ♀ , leg. RŻ, 8 V 2016, 1 ♂, leg. ŁM; Trójmiejski PK: Reda [ CF25 ], 18 V 2019, 1 ♀ , leg. RŻ. Pojezierza Południowobałtyckie. Łysomice n. Słupsk „=Stolp i. P., Loitz ” [ XA42 ], 17 V 1921, 1 ♂ , leg. O. KARL, coll. MiIZ PAN ( KARL 1935, jako B. bicolor ); Poznań : Ogród Botaniczny [ XU20 ], 26 IV 2007, 1 ♀ , 23 V 2007, 1 ♂, 7 V 2008, 2 ♂♂, 1 ♀, 21 V 2008, 1 ♂, 24 VI 2010, 1 ♂, 1 ♀, 28 IV 2011, 7 ♂♂, 1 ♀ , 8 V 2013, 1 ♂, 1 ♀, leg. PT (TRZCIŃSKI et AL. 2014), 22 V 2015, 3 ♂♂ , leg. PT, 20 V 2016, 4 ♂♂, leg. PT; Poznań: Cytadela Poznańska [ XU30 ], 9 V 2012, 1 ♂, 1 ♀ , leg. PT; Poznań: Dębina Poznańska [ XU30 ], 10 V 2012, 1 ♀ , leg. PT, 8 V 2015, 1 ♀, leg. PT; Górznieńsko- Lidzbarski PK: Czarny Bryńsk n. Brynicą [ DD19 ], 26 IV 2019, 1 ♂ , leg. RŻ. Pojezierza Wschodniobałtyckie. Wigierski PN: Rez. Wiatrołuża, na wiązie Ulmus [ FF30 ], 24 V 2016, 5 ♂♂ , leg. ŁM (ŻÓRALSKI et AL. 2016), 24 V 2016, 1 ♂ , leg. RŻ (ŻÓRALSKI et AL. 2016); Wigierski PN: Gawarzec [ FE38 ], 26 V 2016, 1 ♂ , leg. ŁM (ŻÓRALSKI et AL. 2016); Wigierski PN: Krzywe [ FE38 ], 26 V 2016, 1 ♂ , leg. ŁM (ŻÓRALSKI et AL. 2016); Wigierski PN: Leszczewek Siedl. [ FE39 ], 16 VI 2017, 3 ♂♂ , leg. RŻ (ŻÓRALSKI et AL. 2017b). Niziny Środkowopolskie. Spalski PK: Spała [ DC41 ], 9 VI 1980, 3 ♂♂ ,

147

leg. BS; Rez. Molenda ad. Tuszyn [ CC92 ], 22 VI 1980, 1 ♀, leg. BS; Tuszyn [ CC91 ], 29 VI 1980, 1 ♂, leg. BS; Spalski PK: Konewka [ DC41 ], 13 V 1983, 2 ♂♂, 1 ♀, leg. BS, 19 V 1985, 1 ♂, leg. BS, 17 V 1993, 1 ♂, leg. BS; Łódź: cmentarz „Doły” [ CC93 ], 24 V 1983, 4 ♂♂, leg. BS; Grotniki ad. Zgierz [ CC85 ], 14 V 1986, 1 ♂, leg. BS, 18 V 1986, 2 ♂♂, leg. BS, 24 V 1986, 4 ♂♂, leg. BS; Las Łagiewnicki: Arturówek [ CC94 ], 27 V 1988, 1 ♂, leg. JKK, coll. MPUŁ; Łódź: Łagiewniki [ CC94 ], 28 V 1989, 2 ♂♂, leg. JKK, coll. MPUŁ, 14 V 1993, 2 ♀♀, leg. BS ( SOSZYŃSKI 2007, SOSZYŃSKI et AL. 2010); Łódź: Plac Komuny Paryskiej [ CC93 ], 20 V 1992, 1 ♂, leg. BS; Rogów ad. Skierniewice [ DC24 ], 21 V 1993, 1 ♀, leg. BS; Łódź: Stoki [ CC93 ], 12 VI 1994, 1 ♂, leg. JKK, coll. MPUŁ; Teofilów [ DC40 ], 20 V 1996, 1 ♂, leg. BS; Ruda Milicka ad. Milicz, na kasztanowcu [ XT51 ], 30 IV 2000, 7 ♂♂, leg. M. WANAT, coll. BS; Łódź: Retkinia [ CC93 ], 18 V 2009, 1 ♂, leg. BS; Łódź: Zdrowie [ CC93 ], 18 VI 2009, 1 ♂, leg. BS; Ustronie-Grotniki [ CC84 ], 4 VI 2010, 1 ♂, leg. M. SOSZYŃSKI, coll. BS. Niziny Sasko-Łużyckie. Wąwóz Myśliborski [ WS75 ], 16 V 1992, 1 ♂, leg. [brak autora], coll. BS. Wyżyna Śląsko- Krakowska. Biały Kościół: Dolina Kluczwody [ DA15 ], 1 V 2012, 1 ♂, 1 ♀, leg. ŁM. Wyżyna Małopolska. Koniecpol , na kasztanowcu Aesculus [ DB02 ], 1 V 2011, 1 ♀, leg. ŁM. Podkarpacie Północne. Kraków: Las Mogilski [ DA34 ], 14 V 2011, 1 ♂, leg. ŁM, coll. RŻ; Las Mogilski , ex. pupa Ulmus [ DA34 ], 12 IV 2014, 2 ♂♂, leg. ŁM; Kraków : Las Mogilski [ DA34 ], 27 IV 2014, 2 ♂♂, 2 ♀♀, leg. ŁM (fot. 3 h), 1 V 2014, 15 ♂♂, 3 ♀♀, leg. ŁM, 6 V 2014 (fot. 3 g), 15 ♂♂, 2 ♀♀, leg. ŁM, 13 V 2014, 8 ♂♂, 1 ♀, leg. ŁM, 14 V 2014, 7 ♂♂, leg. ŁM; 1 ♀, leg. ŁM, coll. RŻ; Kraków- Żabiniec [ DA24 ], 19 V 2019, 1 ♂, leg. A. TOFILSKI. Centralne Karpaty Zachodnie. Pieniny: Krościenko nad Dunajcem , Kras , ex. larva Ulmus [ DV57 ], 1 III 2017, 3 ♀♀, leg. ŁM, 1 IV 2017, 1 ♀, leg. ŁM; Gorce : Grywałd , na jodle Abies [ DV58 ], 29 V 2017, 1 ♂, leg. ŁM, 2 VI 2017, 1 ♂, leg. ŁM, 6 VI 2017, 1 ♂, leg. ŁM .

POZOSTAŁY MATERIAŁ (spoza Polski). ALBANIA. Hotolisht [ DL55 ], 29 IV 2017, 1 ♂, leg. ŁM. GRECJA. Votonosi ad. Janina [ EK10 ], 27 IV 2017, 1 ♂, leg. ŁM. WĘGRY. Kerecsend ad. Eger [ DT59 ], 27 IV 2013, 1 ♂, leg. ŁM .

ROZMIESZCZENIE. Szeroko rozmieszczony gatunek znany od Hiszpanii na zachodzie (RICARTE et AL. 2013), środkowej, wschodniej i południowej Europy, aż po Tadżyskistan na wschodzie (SPEIGHT 2017), w tym także z Polski (SOSZYŃSKI et AL. 2010). Potwierdzony z Francji ( SPEIGHT 1994), Czech i Słowacji ( MAZÁNEK 2009), Holandii ( REEMER et AL. 2009), Belgii ( WAKKIE et. AL. 2011), Węgier ( TÓTH 2011), Grecji (STEENIS et STENIS 2014).

Jest to najczęściej odławiany gatunek z grupy “ insensilis ”, która charakteryzuje się brakiem dołka czuciowego na trzecim segmencie czułka. W grupie “ insensilis ” gatunek najłatwiej rozpoznać po tarczce, która jest pokryta przez mikrotrichia tylko w przedniej części oraz po braku włosków na proepimeronie ( DOCZKAL et DZIOCK 2004). W miejscach występowania pojawia się licznie, jednak preferuje wycieki znajdujące się wysoko nad ziemią.

Larwa opisana jest przez ROTHERAYA (1991). Gatunek spotykany głównie na drzewach liściastych, w Gorcach odławiano go również na wyciekach na jodle pospolitej Abies alba , co było sygnalizowane we wcześniejszej literaturze ( SCHMID et GROSSMANN 1996, DUSSAIX 2005). Gatunek występuje również na wyciekach na licznych gatunkach liściastych takich jak: jawor Acer pseudoplatanus , klon francuski Acer monspessulanum , kasztanowiec Aesculus ( SJUTS 2004) , olsza czarna Alnus glutinosa (STEENIS et AL. 2001) buk Fagus (KRIVOSHEINA 2005) i na brzozie brodawkowatej Betula pendula (NILSSON et AL. 2007) .

148

Pierwszy autor hodował ten gatunek z larw zebranych na wyciekach na dębie oraz wiązie, a także obserwował imagines przebywające na wycieku na platanie Platanus (Grecja) .